ยินดีต้อนรับเข้าสู่ศูนย์รวมความบันเทิงชั้นนำ

ไมยราบ (ไม-ยะ-ราบ) สมุนไพรข้างทางสารพัดประโยชน์

OBurns
, อังคาร 7 มกราคม 2025

ไมยราบ (ไม-ยะ-ราบ) หลายๆ คนคงเคยเห็น และเคยสัมผัสกันมาแล้ว เมื่อเราไปสัมผัสใบ ใบมันจะหุบลงอย่างรวดเร็ว รู้หรือไม่ว่า นี่ไม่ใช่แค่วัชพืชข้างทาง แต่จัดเป็นพืชสมุนไพรอีกชนิดหนึ่ง ใช้เป็นยาสมุนไพร ช่วยรักษาโรคได้หลากหลายชนิด มีประโยชน์มากกว่าที่คิดแน่นอน ลองมาทำความรู้จักกันอีกสักนิด

แนะนำข้อมูล ต้นไมยราบ

ชื่อ: ไมยราบ

ชื่อภาษาอังกฤษ: sensitive plant, sleepy plant หรือ the touch-me-not

ชื่อวิทยาศาสตร์: Mimosa pudica L.

ชื่ออื่นๆ: กระทืบยอด หนามหญ้าราบ (จันทบุรี), หงับพระมาย (ชุมพร), ก้านของ (นครศรีธรรมราช), ระงับ (ภาคกลาง), หญ้าปันยอด หญ้าจิยอบ (ภาคเหนือ), กะหงับ ด้านของหงับพระพาย (ภาคใต้), หญ้าปันยอบ กะเสดโคก หญ้างับ เป็นต้น

วงศ์: FABACEAE หรือ LEGUMINOSAE (วงศ์ถั่ว)

ถิ่นกำเนิด: ในแถบอเมริกาใต้

ที่มา: ไมยราบ_สรรพคุณและประโยชน์ของไมยราบ 48 ข้อ ! [1]

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ต้นไมยราบ

ต้นไมยราบ เป็นไม้ล้มลุก แผ่คลุมพื้นดิน สูงได้ถึง 1 m.

ลำต้น: ต้นมีน้ำตาลแดง มีขนาดเล็ก และมีขนหยาบๆ ปกคลุมที่ลำต้น
ใบ: เป็นใบประกอบแบบนิ้วมือ หรือขนนกแบบ 2 ชั้น ใบย่อยชั้นแรก 2 หรือ 4 คู่ ยาว 2.5 – 6 cm. ใบย่อยชั้นรอง 12 – 25 คู่ รูปขอบขนานโค้ง กว้าง 1.3 – 2 mm. ยาว 5 – 11 mm.
ดอก: เป็นดอกเดี่ยวหรือดอกคู่ ออกที่บริเวณซอกใบ สีม่วงแกมชมพู ออกเป็นช่อกลมที่ซอกใบ ขนาดประมาณ 1 cm. ก้านช่อดอกยาว 2.5 – 3.8 cm. กลีบรองดอก เล็กมาก กลีบดอกคล้ายเป็นหลอด ปลายแยกเป็น 4 กลีบ ยาว 1.9-2.3 mm. เกสรผู้ 4 อัน รังไข่เกลี้ยง
ผล: เป็นฝักแบนรูปขอบขนาน มีลักษณะเป็นฝักแห้ง ออกติดกันเป็นกระจุกกลม มีข้อปล้องชัดเจน ตะเข็บข้าง มีขนแข็งปกคลุมตามสันขอบผล
เมล็ด: มีสีน้ำตาลอ่อน เมล็ดลักษณะแบน เป็นสันนูนตรงกลาง หนึ่งผลมีเมล็ดประมาณ 2 – 5 เมล็ด

“การหุบของใบ” จุดเด่นที่เป็นเอกลักษณ์

ความสามารถพิเศษของไมยราบ เป็นที่รู้จักในด้านการเคลื่อนไหวอย่างฉับพลัน เช่นเดียวกับพืช อีกหลากหลายสายพันธุ์ ที่ได้รับความสามารถในการตอบสนองต่อแสง โดยการเปลี่ยนแปลงลักษณะใบหรือ หุบใบ โดยปกติแล้วจะหุบใบในตอนกลางคืน และบานในตอนกลางวัน เชื่อว่าหลายๆ คนคงจะเคยสัมผัสกันมาบ้างแล้ว

ใบของไมยราบ จะหุบเพื่อตอบสนองต่อสิ่งเร้าประเภทต่างๆ เช่น การสัมผัส การเป่า หรือการเขย่า เรียกว่า การตอบสนองต่อสิ่งเร้า การเคลื่อนไหวเกิดขึ้น เมื่อบริเวณใด บริเวณหนึ่งของเซลล์พืช ถูกรบกวน บางบริเวณบนก้านใบจะถูกกระตุ้น ให้ปล่อยสารเคมี อาทิ โปแตสเซียม ไอออน ความแตกต่างของความดันในบริเวณที่โดนสัมผัสของเซลล์ เป็นผลให้ใบเดี่ยวแต่ละใบหุบเข้าหากัน และใบประกอบทั้งใบก็ยุบตัวลง [2]

วิธีการปลูก พืชอ่อนไหวอย่างไมยราบ

เลือกเวลาปลูก: ปลูก เมล็ดไมยราบในร่ม ในฤดูใบไม้ผลิ สามารถปลูกไว้ในบ้าน เมื่อใดก็ได้ของปี
ซื้อเมล็ดพันธุ์ที่มีคุณภาพดี: เมื่อลอกเปลือกเมล็ดสีน้ำตาลออก เมื่อนั้นคุณจะได้เมล็ดสีเขียว ขูดพื้นผิวของเมล็ดเพื่อทำให้เป็นแผลเป็น อาจจะยากสักหน่อย อาจใช้แหนบช่วยในการคีบเมล็ด
เตรียมส่วนผสมของการปลูก: ไมยราบสามารถเติบโตได้ ในดินที่มีการระบายน้ำได้ดี แต่เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุด ควรผสมดินร่วน และวัสดุที่ให้อากาศแห้ง เช่น ดินร่วนสองส่วน พีทมอสสองส่วน และทรายหรือเพอร์ไลต์หนึ่งส่วน
แช่เมล็ด: ในชามน้ำทิ้งไว้ 24 ชม. ช่วยให้เยื่อหุ้มเมล็ดชั้นนอก ที่แข็งอ่อนลง เมล็ดจะงอกได้ง่ายขึ้น (หรือไม่ต้องแช่ก็ได้)
ปลูก: เมล็ดพืช 2 – 3 เมล็ดในกระถางเล็กๆ แต่ละกระถาง วางเมล็ดแทบจะไม่อยู่ใต้พื้นดินประมาณ 3 mm.
รดน้ำดิน: รดน้ำจนดินชื้นเล็กน้อย แต่ไม่ต้องถึงกับเปียก รดน้ำอีกครั้งเมื่อใดเห็นว่าดินกำลังจะแห้ง

การดูแลต้นไมยราบให้เจริญเติบโตอย่างแข็งแรง

ย้ายไปปลูกในกระถางอื่นเมื่อจำเป็น เมื่อต้นของคุณโตเต็มที่แล้วให้ย้ายไปปลูกในกระถางขนาดใหญ่เมื่อใดก็ตามที่รากออกมาจากรูระบายน้ำหรือกดที่ด้านข้างของภาชนะ
ทำให้ดินชุ่มชื้น ดินควรชื้นตลอดเวลา แต่อย่าให้เปียก
ใส่ปุ๋ยอย่างสม่ำเสมอ เจือจางปุ๋ยที่สมดุล ตามคำแนะนำบนฉลาก ใช้กับดินสัปดาห์ละครั้ง ในช่วงฤดูปลูก และเดือนละครั้งในช่วงฤดูหนาว
ป้องกันความหนาวเย็น เนื่องจากเป็นพืชเขตร้อน ไมยราบจะเจริญเติบโตได้ดีที่สุด ที่อุณหภูมิในตอนกลางคืนอยู่ที่ 21ºC
จัดพื้นที่ให้พืชเติบโต โดยธรรมชาติลำต้นจะล้มลง และเลื้อยไปตามพื้นดิน เมื่อพืชโตเต็มที่
ป้องกันโรค พืชที่บอบบางไม่ได้มีแนวโน้มที่จะเกิดโรคเป็นพิเศษ แต่อาจถูกรบกวนจากศัตรูพืชทั่วไปบางชนิดเช่น ไรเดอร์แดงเพลี้ยแป้ง กำจัดออกได้โดยฉีดพ่นพืชด้วยน้ำ หรือน้ำมันสะเดา โดยตรงทุกๆ 2 – 3 วัน
ให้รับแสงแดดจัด หากได้รับแสงแดดไม่เพียงพอ พวกเขาอาจปิดใบ วางไว้ในตำแหน่งที่ได้รับแสงแดดเต็มที่เกือบทั้งวัน หรือในที่ร่มบางส่วน หากคุณอาศัยอยู่ในบริเวณที่มีอากาศร้อนจัด สภาวะที่เหมาะสมสำหรับพืชชนิดนี้คือ 21ºC เมล็ดอาจงอกได้ภายใน 7 วัน และถ้าหากไม่ได้แช่เมล็ดขั้นตอนนี้ อาจจะใช้เวลาประมาณ 15 – 30 วัน

สรรพคุณทางยาสมุนไพร ต้นไมยราบ

ราก: ต้มดื่มเข้ายาแก้ริดสีดวงทวาร, บำรุงร่างกาย
รากและใบ: ต้มดื่มลดความดัน, เป็นยาถ่ายพยาธิ, แก้หน้ามืด แก้แมลงกัดต่อย ต้มดื่มแก้ไอ แก้ปวดหัว แก้ตาพล่ามัว แก้ปวดท้อง ช่วยหญิงท้องให้คลอดง่าย
ราก: แช่น้ำให้เด็กอาบแก้ไข้, ต้มอาบแก้คัน
รากแห้ง: ต้มน้ำแก้ปวดประจำเดือน, ปวดศีรษะ
ทั้งต้น: เข้ายาต้มอาบหลังคลอด, รมฝี, ต้มอาบแก้ปวดเมื่อย
ทั้งต้น: ต้มดื่มแก้โรคกระเพาะ, แก้ปวดข้อ, แก้คอพอก, ดื่มแก้ไอ, แก้นิ่ว, ขับปัสสาวะ, แก้ไตพิการ, แก้กษัย, ช่วยแก้อาการนอนไม่หลับ, ช่วยขับระดูขาว
ทั้งต้นใช้เดี่ยวหรือใช้ร่วมกับยาอื่น: ต้มดื่มแก้นิ่ว
ทุกส่วนของต้น: นำมาหั่นแล้วคั่วโดยใช้ไฟอ่อนๆจะมีกลิ่นหอม สามารถนำไปชงดื่มแทนชา ช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลได้ และลดไขมันในร่างกายได้ สรรพคุณเช่นเดียวกันกับ รากสามสิบ
ทุกส่วนของต้น: ช่วยแก้ไส้เลื่อน
ต้นแห้ง: ต้มกับน้ำกินแก้อ่อนเพลีย, ตานขโมย, โรคกระเพาะอาหาร, ใช้ทาแก้ผื่นคันตามตัวและหัด
ใบสด: ตำผสมกับเกลือและพิมเสน ใช้พอกแผลพุพอง, แผลเรื้อรังต่างๆ, แก้อาการงูสวัด

ที่มา: ไมยราบ [3]

สรุป ไมยราบ สมุนไพรปลูกง่าย สารพัดประโยชน์

สรุป ไมยราบ จัดเป็นพืชสมุนไพรปลูกง่าย สรรพคุณหลายหลาก สารพัดประโยชน์ ดั้งเดิมก็คือการนำมาใช้ปลูกเพื่อคลุมหน้าดิน หรือใช้เผาถ่านเพื่อประกอบอาหาร รวมถึงสุมไฟให้วัวควายเพื่อขับไล่ยุง ริ้น ไร ในช่วงพลบค่ำได้ เป็นพันธุ์ไม้เลี้ยงง่าย และดัดง่ายอีกด้วย จะใช้ทำเป็นกระเช้า ไม้ดอกไม้ประดับ รวมไปถึงโครงกระเป๋าต่างๆ ก็ได้อีกด้วย