ทางเข้า เว็บตรง

ยินดีต้อนรับเข้าสู่ศูนย์รวมความบันเทิงชั้นนำ

ทฤษฎี เดจาวู ปรากฏการณ์พิศวงทางจิต

เดจาวู

เดจาวู ความรู้สึกที่หลายคนน่าจะเคยพบเจอ และเราจะพูดขึ้นมาว่า “เหมือนเคยรู้สึกแบบนี้มาก่อน หรือ เคยเห็นแบบนี้มาก่อนหน้านี้เอง” แม้ว่าจะไม่เคยเกิดขึ้นในชีวิตก็ตาม เป็นเพราะอะไร เหตุการณ์แบบนี้มาจากไหน ใครเสนอแนวความคิดเดจาวู และส่งผลกับสุขภาพจิตใจหรือไม่?

เปิดเผย เดจาวู วิทยาศาสตร์มีคำตอบ

เดจาวู (Déjà Vu) หรือเรียกว่า เดฌา-วูว์ ตามความหมายของภาษาฝรั่งเศส คือ “เคยเห็นแล้ว” ปรากฏการณ์เกี่ยวกับความรู้สึก ที่เคยผ่านเหตุการณ์นี้มาก่อน ราวกับภาพลวงตาของความทรงจำ โดยจะมีความรู้สึกคลับคล้ายคลับคลาว่า จำได้ว่าเคยเห็นมาก่อน ทั้งเหตุการณ์ สถานที่ เวลา และบริบทของเหตุการณ์ แต่ก็ไม่แน่นอนและอาจเป็นไปไม่ได้ตามความเป็นจริง [1]

เดจาวูเกิดจากอะไร?

คำอธิบายเกี่ยวกับศาสตร์ทางจิต ที่มีการทดลองทางวิทยาศาสตร์ เกี่ยวกับความทรงจำ แต่ไม่สามารถจดจำเหตุการณ์นั้น ๆ ได้ทั้งหมด โดยเดจาวูส่งผลต่อการทำงานของสมอง มีแนวคิดเกี่ยวกับสาเหตุการเกิด ดังนี้

  • การเดินทาง : การเดินทางไปยังสถานที่ต่าง ๆ และเจอผู้คนมากมาย โดยเป็นการกระตุ้นให้เกิดความขัดแย้งทางความรู้สึกอย่างรุนแรง ว่าอาจมีบางอย่างที่คุ้นเคย และตระหนักว่านั่นไม่ใช่ความทรงจำ ผลการศึกษาพบหลักฐานบ่งชี้ว่า ยิ่งเดินทางมากเท่าไหร่ ก็จะพบกับประสบการณ์เดจาวูมากขึ้น
  • ช่วงอายุยังน้อย : คนอายุน้อยมักสัมผัสกับเหตุการณ์เดจาวู มากกว่าคนอายุมาก โดยเฉลี่ยประมาณ 1 ครั้ง / เดือน และจะค่อย ๆ ลดลงเหลือครึ่งหนึ่ง เมื่อเข้าสู่ช่วงอายุ 40 – 50 ปี และเมื่ออายุเข้า 60 ปี เป็นต้นไป โอกาสที่จะพบกับเดจาวูจะเหลือเพียง 1 ครั้ง / ปี เท่านั้น
  • โรคลมชักเฉพาะทาง : คนส่วนมากมักจะรู้สึกเดจาวูนาน ๆ ครั้ง แต่สำหรับคนที่เป็นโรคลมชักเฉพาะทาง ชนิดขาดสติเหตุสมองกลีบขมับ (Temporal Lobe Epilepsy) จะใช้เวลานานทั้งวัน และมีความรุนแรงขึ้น ที่จะส่งผลกระทบต่อ ระบบประสาทสัมผัสทั้งหมด

ที่มา: เดจาวู: 8 เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับปรากฏการณ์ชวนพิศวง [2]

รวมคำที่เกี่ยวข้องกับ Déjà vu

  • จาไมส์วู หรือ จาเมส์วู (Jamais Vu) : แปลว่า ไม่เคยเห็น คือเหตุการณ์คุ้นเคย แต่ผู้สังเกตไม่สามารถรับรู้ทางความรู้สึกได้ โดยเป็นความรู้สึกแปลก ๆ และประทับใจที่ได้เห็น เหตุการณ์นี้เป็นครั้งแรก แม้จะทราบดีว่า ไม่เคยอยู่ในเหตุการณ์แบบนี้มาก่อน
  • เพรสเกวู (Presque Vu) : แปลว่า เกือบจะเห็น คือความรู้สึกที่ติดอยู่ปลายลิ้น เหมือนคุ้นเคยแต่ไม่สามารถเปิดเผยออกมาได้ โดยอยู่ในขอบเขตที่เกือบจะหยั่งรู้ แต่ก็ยังไม่ได้บรรลุการเปิดเผยนั้นจริง ๆ มักเกี่ยวข้องกับความรู้สึกหงุดหงิด และความเย้ายวนใจ ว่าเกือบจะเสร็จสมบูรณ์
  • เดจาเรเว่ (Déjà rêvé) : แปลว่า เคยฝัน คือความรู้สึกเคยฝันถึงบางอย่าง โดยกำลังอยู่ในเหตุการณ์นั้น
  • เดจา เอนเทนดู (Déjà Entendu) : แปลว่า เคยได้ยินแล้ว คือเหตุการณ์ที่รู้สึกว่า เคยได้ยินบางสิ่งบางอย่างไปแล้ว แต่มีรายละเอียดที่ไม่แน่นอน หรืออาจเป็นแค่การจินตนาการตาม

เดจาวู ปริศนาความรู้สึกเหนือธรรมชาติ

เดจาวู

ความแปลกประหลาดพิศวง ที่เหมือนกับการได้ยิน ได้เห็น ได้พบเจอเหตุการณ์หนึ่งมาแล้ว ทั้งที่สามัญสำนึกของมนุษย์มีข้อโต้แย้งว่า มันไม่สามารถเป็นไปได้ แน่นอนว่าวิทยาศาสตร์มีคำตอบ สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคนในชีวิตประจำวัน ซึ่งไม่เกี่ยวข้องกับ โลกคู่ขนาน ที่คนบางกลุ่มเข้าใจผิด

เดจาวูอันตรายแค่ไหน?

ตามหลักการ ทฤษฎีวิทยาศาสตร์ อาการเดจาวู เกิดจากสมองได้รับสัญญาณแตกต่างกัน ทั้งภาพ กลิ่น เสียง และความรู้สึก เพื่อประมวลผลว่าเคยเห็นมาก่อนหน้านี้ ซึ่งไม่ส่งผลอันตรายกับสุขภาพจิต และร่างกายโดยตรง โดยไม่จำเป็นต้องกังวล เกี่ยวกับความรู้สึกนั้น ๆ และไม่ใช่สัญญาณเตือนโรคภัย

แต่ในบางกรณีเป็นอาการที่มาจาก ภาวะทางจิตเวช อย่างเช่น โรควิตกกังวล โรคพาร์กินสัน และโรคลมชัก เพราะมีผลต่อระบบการทำงานของสมอง ระบบการจดจำ และระบบการรับรู้สิ่งแวดล้อม ซึ่งไม่ส่งผลอันตรายกับสมองในระยะยาว แต่หากเกิดขึ้นบ่อยเกินไป ก็ควรพบแพทย์เพื่อประเมินสุขภาพ [3]

รวมคำถามเพิ่มเติมกับเดจาวู

  • เดจาวูหมายถึง : หมายถึงเคยเห็นแล้ว หรือเคยพบเจอแล้ว เป็นภาษาฝรั่งเศส ที่แสดงการใช้ครั้งแรกอยู่ในหนังสือ L’Avenir des science psychiques ของ เอมีล บัวรัค (Émile Boirac)
  • เดจาวูเกิดจากแนวคิดใด : แนวความคิดจากนักปรัชญา Émile Boirac อธิบายถึงคำว่าเดจาวู มานานหลายศตวรรษ โดยพบเห็นได้ในชีวิตประจำวัน และผู้คนประสบเหตุการณ์ประมาณ 60%
  • ทำไมคนเราถึงรู้สึกเดจาวู : เพราะสมองทำหน้าที่ตรวจจับสิ่งที่คุ้นเคย แต่เกิดการทำงานแบบผิดปกติ โดยไม่สอดคล้องกับความเป็นจริง ที่เป็นเหตุการณ์ตรงหน้า
  • เหตุการณ์เดจาวูมีจริงไหม : เป็นเหตุการณ์ของความรู้สึก หรือภาพลวงตาของความทรงจำ อาจเป็นไปได้หรืออาจเป็นไปไม่ได้
  • รู้เหตุการณ์อนาคตเรียกว่าอะไร : ญาณหยั่งรู้ การรับรู้เหนือธรรมชาติ เกี่ยวกับเหตุการณ์ในอนาคต โดยเน้นเหตุการณ์ที่อ้างว่าจะเกิดขึ้นจริง แต่ไม่ได้มุ่งเน้นการทำให้เกิดเหตุการณ์ทางจิต

สรุป เดจาวู “Déjà Vu”

เดจาวู ปรากฏการณ์ทางจิต เกี่ยวข้องกับความรู้สึก และความผิดปกติการทำงานของสมอง โดยจะได้สัมผัสกับความรู้สึกว่าเคยเห็นมาก่อน หรือเคยพบเจอเหตุการณ์มาก่อน แต่ไม่สามารถอธิบายรายละเอียดตามความเป็นจริงได้ ซึ่งได้รับการอธิบายทฤษฎีเชิงปรัชญา ของ เอมีล บัวรัค ที่ไม่เป็นอันตรายกับจิตใจและสุขภาพ

อ้างอิง

[1] wikipedia. (January 10, 2025). Déjà vu. Retrieved from wikipedia

[2] bbc. (October 13, 2018). เดจาวู: 8 เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับปรากฏการณ์ชวนพิศวง. Retrieved from bbc

[3] rabbitcare. (April 17,2023). ไขความลับเดจาวู ปรากฏการณ์พิศวงที่วิทยาศาสตร์มีคำตอบ!. Retrieved from rabbitcare