ทางเข้า เว็บตรง

ยินดีต้อนรับเข้าสู่ศูนย์รวมความบันเทิงชั้นนำ

ทฤษฎี จิตวิทยาความฝัน อ่านความฝันตามหลักจิตวิทยา

จิตวิทยาความฝัน

จิตวิทยาความฝัน เพราะความฝันคือวิทยาศาสตร์ และจิตวิทยา โดยความฝันในแต่ละคืนของเรา สามารถบ่งบอกอะไรได้มากกว่าที่คิด ทั้งด้านจิตใจ สมอง และสุขภาพ พามาหาคำตอบกันว่า ทำไมคนเราต้องฝัน เกี่ยวข้องกับจิตวิทยาอย่างไร และความฝันแบบไหนเกิดขึ้นบ่อยครั้ง

การเกิดและบทบาทสำคัญ จิตวิทยาความฝัน

จิตวิทยาความฝัน (Dream Psychology) ความฝัน คือ ลำดับภาพของความคิด ความรู้สึก และอารมณ์ โดยเกิดขึ้นภายในจิตใจแบบไม่ได้ตั้งใจ ระหว่างการนอนหลับแค่บางช่วงเท่านั้น ซึ่งมนุษย์จะใช้เวลาในการฝัน ประมาณ 2 ชั่วโมง / คืน และแต่ละความฝัน จะแบ่งแยกเวลาการฝัน ครั้งละ 5 – 20 นาที แต่ผู้ที่กำลังฝัน อาจรู้สึกว่าความฝัน มีเวลายาวนานมากกว่านั้น [1]

ทำไมคนเราต้องฝัน?

ความฝันเกิดจากปรากฏการณ์ทางจิตใจ และสมองของมนุษย์ขณะนอนหลับ โดยนักวิทยาศาสตร์ อธิบายถึงสาเหตุการเกิดความฝันรูปแบบต่าง ๆ ว่าทำไมมนุษย์ต้องฝัน ดังต่อไปนี้

  • การทำงานของสมองขณะนอนหลับ : เมื่อมนุษย์นอนหลับ จะแบ่งความฝันออกเป็น 2 ระยะ คือ ระยะหลับธรรมดา NREM (Non-Rapid Eye Movement) และ ระยะหลับที่ดวงตาเคลื่อนไหวรวดเร็ว REM (Rapid Eye Movement) ซึ่งเป็นการทำงานของสมอง ที่มีกิจกรรมคล้ายกับตอนตื่น แม้ว่าร่างกายจะอยู่ในสภาพผ่อนคลาย
  • การประมวลผลและความจำ : ความฝันเป็นการประมวลผลข้อมูล และจัดเก็บ ความทรงจำ ที่ได้รับมาระหว่างวัน รวมถึงความรู้สึกนึกคิด เพื่อช่วยเสริมสร้างความจำ และการเรียนรู้มากขึ้น
  • จิตใต้สำนึก : ทำหน้าที่รวบรวมความคิด ความรู้สึก และความจำที่ไม่อยู่ในจิตสำนึกปัจจุบัน
  • การแสดงออกทางอารมณ์ : จากอารมณ์ของความสุข ความเศร้า ความกังวล หรือความกลัว จะแสดงออกมาในรูปแบบของความฝัน โดยสมองจะประมวลผลตามอารมณ์นั้น ๆ เพื่อให้อยู่ในรูปแบบที่ปลอดภัยที่สุด
  • ผลกระทบจากสารเคมีและฮอร์โมน : ต่างมีหน้าที่ช่วยควบคุมการนอนหลับ จึงทำให้เกิดความฝัน และการเปลี่ยนแปลงของระดับสารเคมี จะส่งผลให้จดจำความฝัน หลังจากตื่นนอนได้ด้วย

ความฝันกับทฤษฎี จิตวิทยาความฝัน

โลกแห่งความฝัน ได้รับการยกย่องว่าเป็น “บิดาแห่งจิตศาสตร์” ของซิกมุนด์ ฟรอยด์ (Sigmund Freud) ผู้เสนอทฤษฎีจิตวิเคราะห์ และจิตวิทยาความฝัน อธิบายว่าความฝัน เป็นตัวแทนของความคิด ความปรารถนา สัญชาตญาณ แรงจูงใจ การเติมเต็ม และความต้องการทางเพศ ที่อยู่ส่วนลึกภายในจิตใจมนุษย์ [2]

สำหรับการวิเคราะห์ความฝันของ คาร์ล ยุง (Carl Gustav Jung) วิจัยทาง ทฤษฎีวิทยาศาสตร์ อธิบายว่า หน้าที่ของความฝัน คือพยายามสร้างสมดุลทางจิตใจขึ้นมาใหม่ เพื่อช่วยพัฒนาบุคลิกภาพ และเชื่อมโยงกับจิตไร้สำนึกส่วนรวม ทั้งยังมองว่าความฝัน เป็นปรากฏการณ์ทางจิตใต้สำนึกตามธรรมชาติ

เข้าใจตัวเองตอนนอนหลับกับ จิตวิทยาความฝัน

จิตวิทยาความฝัน

ความฝันมีทั้งข้อดีและข้อเสีย ซึ่งส่งผลกระทบต่อร่างกาย และจิตใจของมนุษย์ อย่างในแง่บวก ช่วยปลดปล่อยความเครียด หรือมีความคิดสร้างสรรค์ ส่วนในแง่ลบ จะมาจากการฝันร้าย อาจทำให้ตื่นกลางดึก และกลัวการนอนหลับ แต่นั่นจะทำให้เรารู้จักจัดการปัญหา ที่ทำให้การนอนมีคุณภาพมากขึ้น

รวมความฝันยอดนิยม

งานวิเคราะห์ความฝันเชิงจิตวิทยา พบว่าความฝันของมนุษย์ เกี่ยวข้องกับสุขภาพจิต สามารถจำแนกได้เป็นความฝันที่เกิดขึ้นบ่อย และคนส่วนมากก็เคยฝัน ดังนี้

  • ฝันว่ากำลังบิน : หมายถึงจิตใจกำลังรู้สึกปลอดโปร่ง ผ่อนคลาย และมีแนวโน้มว่าตื่นมาจะมีความคิดสร้างสรรค์ เพื่อนำมาทำสิ่งต่าง ๆ ในชีวิตประจำวัน
  • ฝันว่าอยู่ในแหล่งน้ำ : บ่งบอกถึงสุขภาพจิต กำลังคิดถึงเรื่องเพศสัมพันธ์ หรือสุขภาพจิตและร่างกาย กำลังเรียกร้องการผ่อนคลายโดยด่วน ที่อาจมีความเครียดมาจากงาน
  • ฝันว่าเปลือยกายในที่สาธารณะ : ผู้ฝันกำลังมีความรู้สึกอึดอัด ที่ต้องปิดบังหรือซ่อนตัวตนเอาไว้ โดยอาจจะรู้สึกเก็บกดทางบทบาทหน้าที่ เพราะมีความขัดแย้งกับตัวตนที่แท้จริง
  • ฝันว่าตกจากที่สูง : เป็นความฝันที่ทำให้ตกใจกลัว จนสะดุ้งตื่นและหวาดผวา โดยสุขภาพจิตกำลังบอกถึงความเครียด ความกดดัน และความอัดแน่นในใจ ซึ่งการฝันแบบนี้อาจทำให้เสี่ยง เกิดภาวะหัวใจวาย หรือภาวะหัวใจหยุดเต้นขณะหลับได้อีกด้วย
  • ฝันว่าโดนไล่ล่าจากสิ่งที่น่ากลัว : โดยผู้ฝันกำลังวิ่งหนีอะไรบางอย่าง ซึ่งเป็นตัวแทนของความเครียดสะสม และภัยคุกคามภายในจิตใจของแต่ละวัน

ที่มา: ฝันแบบนี้หมายถึงอะไร? [3]

ไขทุกข้อสงสัยกับ จิตวิทยาความฝัน

  • ทำไมบางครั้งเราถึงจำความฝันไม่ได้ : การจดจำความฝันไม่ได้ เป็นเรื่องปกติของมนุษย์ โดยเป็นกระบวนการที่สมองใช้คัดแยกความจำ และจัดการกับความรู้สึกขณะนั้น
  • ความฝันเหมือนจริงคืออะไร : การฝันเหมือนจริง เป็นการฝันแบบรู้ตัว อาจเกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงการทำงานของสมอง ขณะนอนหลับแบบ REM Sleep ส่งผลทำให้เกิดความฝันในลักษณะกึ่งหลับกึ่งตื่น ซึ่งเป็นการฝันแบบ Lucid Dream (รู้ตัวว่าฝันอยู่ หรือรู้ว่าไม่ใช่ความจริง)
  • สาเหตุของฝันร้ายมาจากอะไร : ส่วนมากมาจากความเครียด ความกดดัน ความวิตกกังวล หรือการถูกกระทบกระเทือนจิตใจ รวมไปถึงผลข้างเคียงจากการดื่มแอลกอฮอล์ หรือสูบบุหรี่จำนวนมาก
  • ฝันถึงใครสักคนบ่อย ๆ เป็นเพราะอะไร : การฝันถึงใครสักคนแบบซ้ำแล้วซ้ำเล่า นักจิตวิทยากล่าวว่า อาจมาจากความรู้สึกในชีวิตจริง ทั้งทางที่ดีและทางที่ไม่ดี อย่างเช่น ความผูกพัน ความโกรธ ความเกลียด ความน้อยใจ เป็นต้น
  • มนุษย์ควรนอนหลับลึกกี่ชั่วโมง : หรือเรียกว่า Deep Sleep ช่วงเวลาที่เหมาะสมคือ 13 – 23% ของเวลาที่ร่างกายต้องการนอนต่อวัน อย่างผู้ใหญ่ควรนอน 7 – 9 ชั่วโมง / วัน โดยช่วงที่หลับลึกดีต่อสุขภาพจะเป็นเวลา 55 – 97 นาที

สรุป จิตวิทยาความฝัน “Dream Psychology”

จิตวิทยาความฝัน แนวคิดของนักจิตวิทยา กล่าวว่าเป็นตัวแทนส่วนลึกในจิตใจ และปรากฏการณ์ทางจิตใต้สำนึกโดยความฝันเป็นลำดับภาพของความคิด และความรู้สึกภายในจิตใจขณะนอนหลับ ทั้งการฝันดีและฝันร้าย รวมถึงความฝันแต่ละรูปแบบ สามารถบ่งบอกสุขภาพได้อีกด้วย

อ้างอิง

[1] wikipedia. (January 9, 2025). Dream. Retrieved from wikipedia

[2] คิด. (September 28, 2023). What Dreams May Come. Retrieved from creativethailand

[3] istrong. (2024). ฝันแบบนี้หมายถึงอะไร?. Retrieved from istrong