ทางเข้า เว็บตรง
ยินดีต้อนรับเข้าสู่ศูนย์รวมความบันเทิงชั้นนำ
ยินดีต้อนรับเข้าสู่ศูนย์รวมความบันเทิงชั้นนำ
ความทรงจำ สิ่งที่มีติดตัวมนุษย์มาตั้งแต่ลืมตาดูโลก สมองของเราก็เริ่มต้นทำงานนับแต่นั้นมา โดยเป็นแหล่งกักเก็บข้อมูลอย่างมหาศาล ทั้งเรื่องของตัวเองและสิ่งรอบข้าง หลายคนจึงตั้งคำถามว่า ความจำของคนเราเกิดจากอะไร สมองทำงานแบบไหน และเกี่ยวข้องกับแนวคิดจิตวิทยาอย่างไร
ความทรงจำ (Memory) ความสามารถของจิตใจในสิ่งมีชีวิต โดยมีคุณสมบัติการเข้ารหัส การจัดเก็บ และการเรียกค้นข้อมูลยามจำเป็น ซึ่งเป็นการคงข้อมูลไว้ ทั้งระยะสั้นและระยะยาว เพื่อจุดประสงค์ของการกระทำในอนาคต แต่หากไม่สามารถจดจำได้ จะเรียกว่าการสูญเสียความจำ ถูกอธิบายเป็นอาการหลงลืม หรือ ความจำเสื่อม [1]
ความจำเกิดจากกลุ่มเซลล์ประสาทเฉพาะ ที่ทำหน้าที่คิด รับรู้ และประมวลผล โดยเป็นการกระตุ้นเซลล์ประสาทในสมอง และกระบวนการฟื้นฟูเซลล์ประสาทเฉพาะกลุ่ม ที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้เกิดความทรงจำรูปแบบต่าง ๆ คือ ความทรงจำระยะสั้น และ ความทรงจำระยะยาว
ความทรงจำระยะสั้น (Short-Term Memory) หรือเรียกว่า STM คือการจัดเก็บข้อมูลในสมองอยู่ในปริมาณจำกัด และเพียงระยะเวลาสั้น ๆ ซึ่งมักถูกรบกวนได้ง่าย หรืออาจถูกลืมเลือนไปในไม่กี่วินาที และเป็นส่วนหนึ่งของการสูญเสียความทรงจำตามวัยแก่ชรา
ความทรงจำระยะยาว (Long-Term Memory) หรือเรียกว่า LTM คือกระบวนการจัดเก็บข้อมูลในสมอง สามารถจัดเก็บได้อย่างไม่จำกัด เป็นระยะเวลานาน โดยแบ่งย่อยออกเป็น ความจำชัดแจ้ง (การจดจำข้อเท็จจริงและเหตุการณ์) และความจำอัตโนมัติ (การจดจำขึ้นมาได้ โดยไม่ต้องใช้ความคิด และอาจไม่รู้ตัว)
ทฤษฎีที่มีการเสนอเกี่ยวกับเวลา และความทรงจำ ของอองรี แบร์กซง (Henri-Louis Bergson) นักปรัชญาชาวฝรั่งเศส กล่าวว่าความจำแบ่งออกเป็น 2 รูปแบบ คือ ความทรงจำเคยชิน (Habit-Memory) เกิดจากพฤติกรรมการท่องจำ ทำซ้ำ และฝึกฝน จนสามารถทำได้แบบอัตโนมัติ
ส่วนอีกรูปแบบเป็น ความทรงจำภาพจำ (Pure Memory) หรือเรียกว่า ความทรงจำบริสุทธิ์ โดยเป็นความจำที่ติดอยู่กับตัวบุคคล เกิดจากจิตอันไร้สำนึก (Unconsciousness) ที่ไม่สามารถควบคุมได้ ซึ่งไม่เพียงแต่เป็นสสารหรือสิ่งที่จับต้องได้ แต่ยังคงเป็นสิ่งที่จับต้องไม่ได้เช่นกัน อย่างเช่น จิตหรือวิญญาณ [2]
มนุษย์เป็นสิ่งมีชีวิต ที่มีความทรงจำหลากหลาย แต่รู้หรือไม่ว่าความสามารถในการจดจำผู้คน มนุษย์สามารถจดจำคนได้มากถึง 5,000 คน โดยแต่ละคนสามารถคิดเรื่องต่าง ๆ ได้มากถึง 70,000 เรื่อง / วัน หรือเฉลี่ย 3,000 เรื่อง / ชั่วโมง หรือเฉลี่ย 50 เรื่อง / นาที และเกือบครบ 1 เรื่อง / วินาที
อย่างที่หลายคนทราบกันดีว่าการลืม เป็นการเปลี่ยนแปลงของความจำ ที่ไม่ใช่การสูญเสียความทรงจำ เพราะเป็นเพียงความจำ ที่ไม่ได้มีความสำคัญในขณะนั้น โดยสถาบันประสาทวิทยากล่าวว่า “ทฤษฎีการลืม” ทำให้มนุษย์เกิดการเรียนรู้ ที่จะลืมความทรงจำบางอย่าง เพื่อรักษาความทรงจำสำคัญเอาไว้
โดยความทรงจำ จะถูกเก็บไว้ในกลุ่มเซลล์ประสาท Engram Cells และสามารถเรียกกลับคืนมาได้ จากการกระตุ้นเซลล์อีกครั้ง นั่นหมายความว่า ความทรงจำไม่ได้หายไปไหน เพียงแค่ไม่ได้ถูกกระตุ้น จึงกล่าวได้ว่าการลืมเป็นหนึ่งในการเรียนรู้ ที่เปลี่ยนความสามารถการเข้าถึงเซลล์ประสาท ตามสภาพแวดล้อมรอบตัว [3]
ความทรงจำ ทักษะความสามารถทางจิตใจ และสมองของมนุษย์ ตามคุณสมบัติของการทำงานแบบเข้ารหัส การจัดเก็บ และการเรียกคืนข้อมูลความจำ ในรูปแบบความจำระยะสั้น และความจำระยะยาว โดยเป็น ทฤษฎีวิทยาศาสตร์ และแนวคิดด้านจิตวิทยา ที่ส่งเสริมการทำงานของเซลล์ประสาท กับการจดจำสิ่งต่าง ๆ
[1] wikipedia. (January 14, 2025). Memory. Retrieved from wikipedia
[2] themomentum. (January 10, 2020). In Theories 13 : ถิ่นที่อยู่ของความทรงจำ. Retrieved from themomentum
[3] cimjourna. (2022). ทฤษฎีใหม่ “การลืม” คือ การเรียนรู้รูปแบบหนึ่ง. Retrieved from cimjourna
LONPAO Official © 2023 All Rights Reserved.